ยุคฝุ่นครองเมือง เครื่องฟอกอากาศ จำเป็นหรือไม่?

ฝุ่น PM 2.5 ปัญหาเรื้อรังที่คนไทยต้องประสบทุกปี หลายพื้นที่มีค่าฝุ่นเกินมาตรฐานจนถึงขั้นวิกฤต ความน่ากลัวของฝุ่นจิ๋วชนิดนี้ ไม่เพียงแต่ทำให้เกิดการระคายเคืองผิวหนัง ดวงตา ไอจาม แต่ยังส่งผลกระทบไปถึงอวัยวะส่วนต่าง ๆ ร้ายแรงกระทั่งกลายเป็นโรคมะเร็งปอด กรมอนามัยแนะนำการใช้เครื่องฟอกอากาศเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการลดฝุ่น

ความน่ากลัวของฝุ่นตัวร้าย

ระยะสั้น
เมื่อร่างกายสัมผัส สูดดมฝุ่นละอองจะทำให้เกิดการระคายเคืองตา ตาแดง คัดจมูกหรือน้ำมูกไหล อาจมีอาการไอ จาม ผู้มีโรคประจำตัวอย่างโรคภูมิแพ้ โรคหอบหืดอาจกำเริบ ทั้งยังทำให้ผิวหนังอักเสบเกิดผื่นคันได้

ระยะยาว
หากใช้ชีวิตอยู่กับฝุ่นในระยะเวลานาน จะทำให้การทำงานของปอดเสื่อมลง เกิดโรคระบบทางเดินหายใจ โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง เกิดโรคผิวหนังและอาจเสี่ยงเกิดโรคมะเร็งปอด

ดูแลป้องกันตัวเองอย่างไรในยุคฝุ่น

ควรติดตามสถานการณ์คุณภาพอากาศเป็นประจำทุกวัน และหากพบว่า PM2.5 อยู่ในระดับเริ่มมีผลต่อสุขภาพให้งดกิจกรรมนอกบ้าน หากจำเป็นต้องออกจากบ้าน ให้ใส่หน้ากากที่ป้องกันฝุ่นได้ ทั้งยังควรลดกิจกรรมที่ทำให้เกิดควันหรือฝุ่น เช่น การเผาขยะ การจุดธูป ควันจากเตาปิ้งย่าง หากมีอาการไอ เวียนศีรษะ แน่นหน้าอก คลื่นไส้ อาเจียน ควรรีบปรึกษาแพทย์ทันที นอกจากนี้ยังมีคำแนะนำเพิ่มเติมสำหรับประชาชนกลุ่มต่าง ๆ ดังนี้

เด็กเล็ก

• ดูแลให้เด็กดื่มน้ำสะอาดวันละ 8-10 แก้ว และรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่
• หากเด็กมีโรคประจำตัวให้ดูแลอย่างใกล้ชิด และคอยสังเกตหากมีอาการป่วยให้รีบไปพบแพทย์ 
• ผู้ปกครองควรปิดประตูหน้าต่างให้มิดชิด และเปิดพัดลมให้อากาศหมุนเวียน
• ไม่จอดรถติดเครื่องยนต์บริเวณบ้านเป็นเวลานาน

หญิงตั้งครรภ์

• ดื่มน้ำสะอาดวันละ 8-10 แก้ว และรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่
• เตรียมยาประจำตัวและอุปกรณ์ที่จำเป็นให้พร้อม นอกจากนี้ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
• หากมีอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์

ผู้สูงอายุและผู้มีโรคประจำตัว

• ดื่มน้ำสะอาดวันละ 8-10 แก้ว และรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่
• เตรียมยาประจำตัวและอุปกรณ์ที่จำเป็นให้พร้อม
• หากมีอาการผิดปกติให้รีบบอกบุคคลใกล้ชิด และรีบไปพบแพทย์ทันที

ผู้ที่ออกกำลังกาย

• ไม่ใส่หน้ากาก N95 ขณะออกกำลังกายโดยเด็ดขาด เพราะจะทำให้ร่างกายต้องหายใจแรงและเร็วขึ้น ส่งผลให้ระบบหัวใจและหลอดเลือดทำงานหนักมากขึ้น ทำให้อาจเป็นอันตรายได้
• การออกกำลังกายในสวนสาธารณะเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ดี เนื่องจากมีต้นไม้ช่วยกรองฝุ่น
• หาก PM2.5 อยู่ในระดับเริ่มมีผลต่อสุขภาพ ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายบริเวณพื้นที่ที่มีฝุ่น หรือในช่วงเช้า โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ
• หาก PM2.5 อยู่ในระดับมีผลต่อสุขภาพให้งดออกกำลังกายกลางแจ้ง

เครื่องฟอกอากาศไอเทมสำคัญช่วยลดฝุ่น

ข้อมูลจากกรมอนามัย ระบุว่า การใช้เครื่องฟอกอากาศจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการลดฝุ่น และแนะนำการเลือกใช้เครื่องฟอกอากาศ ดังนี้

• นอกจากการเลือกเครื่องฟอกอากาศให้เหมาะกับขนาดห้องแล้ว ควรสังเกตค่า CADR (Clean Air Delivery Rate) หากค่าสูงจะทำความสะอาดอากาศได้เร็วขึ้น และเลือกเครื่องฟอกอากาศที่มีเครื่องหมายมอก. 1516-2549 (ด้านความปลอดภัย) ในการใช้งาน
• เลือกใช้แผ่นกรองฝุ่นชนิด HEPA (High Efficiency Particulate Air Filter) ที่สามารถดักจับฝุ่นละอองขนาดเล็กมาก ๆ ได้ และเปลี่ยนไส้กรองในเวลาที่กำหนด หรือเปลี่ยนบ่อยขึ้นในช่วงที่ฝุ่นมาก
• วางเครื่องฟอกอากาศให้ด้านหลังเครื่องห่างจากผนัง 10 เซนติเมตร จะทำให้เครื่องดูดอากาศได้สะดวก อากาศไหลเวียนได้ดีกว่า
• ไม่วางเครื่องฟอกอากาศไว้ใต้แอร์เพราะเป็นแหล่งสะสมฝุ่น ไม่วางใกล้หัวเตียงจะทำให้อากาศสกปรก ไม่วางหน้าห้องน้ำเพราะจะดูดความชื้นเข้าห้องจนเกิดเป็นแหล่งเชื้อรา

สรุป

อย่ามองข้ามปัญหามลภาวะที่ส่งผลต่อสุขภาพ เพราะฝุ่นเล็กจิ๋วที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าอาจมีอันตรายถึงชีวิตได้ ดังนั้นเครื่องฟอกอากาศจึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ทำให้เราหายใจในอาคารได้อย่างปลอดภัยมากขึ้น

ทุกครั้งที่มีอาการป่วย สามารถตรวจอาการเบื้องต้นด้วยตัวเองได้ที่ Smart Doctor โปรแกรมตรวจอาการเบื้องต้นอัจฉริยะ จาก Doctor at Home พร้อมอ่านข้อมูลโรคและวิธีปฏิบัติตัวก่อนไปพบคุณหมอ